Een verwittigd tuinman ...
Eerst en vooral is het belangrijk om onze tuin 'kind- en huisdiervriendelijk' in te richten.
Controleer dus afsluitingen en muren en let erop dat de toegang tot de straat of andere minder veilige plaatsen afgesloten is.
Sommige sierplanten zijn giftig. De pyracantha (ook vuurdoorn genoemd), de laurier en het meiklokje zijn slechts enkele voorbeelden.
Het gebruik van pesticiden vermijd je best zo veel mogelijk. Als je ze toch gebruikt, volg dan nauwgezet de voorzorgsmaatregelen van de fabrikanten op. Zij weten waar ze het over hebben! Wees voorzichtig als je deze producten gebruikt en bewaar ze op een plek waar kinderen en dieren moeilijk bij kunnen. Draag handschoenen, kleren die het hele lichaam bedekken, een veiligheidsbril. Zo vermijd je brandwonden door spatten van chemische producten.
Elk jaar vallen er (soms heel zware) gewonden door verstrooidheid of onhandigheid. Werktuigen met een motor staan bovenaan de lijst van boosdoeners wat dit betreft en laten gewone snoeischaren en houtzagen ver achter zich. Amputaties van vingers bij het verkeerd gebruik van kettingzagen, elektrische haagscharen, grasmaaiers, grastrimmers, motoculteurs ... zijn niet zeldzaam.
Om de tien jaar moet je ingeënt worden tegen tetanus. Jonge kinderen worden meestal goed opgevolgd op medisch gebied. Volwassenen ouder dan veertig die deze formaliteit 'vergeten' lopen risico op tetanus als gevolg van een verwonding tijdens het werken met aarde en dierlijke meststoffen. Paardenmest is een bekende drager van sporen van clostridium tetani, de bacil die de ziekte veroorzaakt.
Als je je verwondt, ga dan na wanneer je je laatste inenting hebt gekregen. Zorg er indien nodig voor dat je opnieuw preventief wordt ingeënt met een tetanusserum (menselijke gammaglobuline).
Werken in de tuin kan ook negatieve gevolgen hebben voor je spieren en gewrichten. Als je een last moet tillen, hou je rug dan zo veel mogelijk verticaal. Zo kan je je wervelkolom beschermen doordat je de afstand tussen je zwaartepunt en de last zo kort mogelijk houdt.
Vermijd het om gedurende lange periodes dezelfde bewegingen te maken: zo worden je pezen niet te veel belast. Epicondylitis (ook wel tenniselleboog genoemd) kan veroorzaakt worden tijdens bijvoorbeeld snoeiwerken, epitrochleitis (of golferselleboog) tijdens harken (aarde, grind enz.). Schouderblessures kunnen dan weer het gevolg zijn van werken waarbij de armen te lang omhoog worden gehouden.
Gewrichten blijven niet achter. Lang werken in ongemakkelijke posities kan pijn veroorzaken in de polsen, knieën en enkels. Verticale tuinen zijn hier een ideale oplossing: ze zijn eenvoudig te onderhouden en dus vriendelijker voor je rug en knieën. Hoog de grond iets minder dan een meter op en alles wordt zo veel makkelijker. Je kunt je favoriete groenten ook planten in verhoogde plantenbakken, in groeikassen, of je bloembakken zelf verhogen door ze op een muurtje of houten steunen te plaatsen.
Er kunnen in je tuin ook planten voorkomen die we als onkruid beschouwen. Dit is helemaal niet erg: je kan deze goedkoop verwijderen met wat handenarbeid. Er zijn echter ook insecten die schadelijk kunnen zijn, zoals de tijgermug waar steeds meer over wordt gepraat. Deze mug kan drager zijn van virale infecties zoals chikungunya, dengue (knokkelkoorts) en zika. Het insect komt vaak voor in het zuiden van Frankrijk, maar door de opwarming van het klimaat is het ook in opmars in onze streken. Om te vermijden dat de mug in onze omgeving voet aan de grond krijgt, wordt aangeraden om stilstaand water, waar de muggen hun larven kunnen leggen, zo veel mogelijk te vermijden.