Wees de zon te slim af!

Preventie

Je huid beschermen is belangrijk in alle omstandigheden. Ook al ben je niet van plan om te gaan zonnen, maar bijvoorbeeld te gaan wandelen, fietsen of werken in de tuin.

Neem volgende tips in acht en je kan in alle veiligheid van de zon genieten.

- Zorg voor een maximale bescherming van de huid van je kinderen door regelmatig (om de 2 uur) een zonnecrème met beschermingsfactor (30 tot 50) aan te brengen. Doe ze een t-shirt aan en zet ze een hoedje op.

- Blijf uit de zon en zoek de schaduw op wanneer de zonnestralen het sterkst zijn (tussen 11 en 16 uur).

- Bescherm je huid en je ogen (hoed, t-shirt, zonnebril).

- Laat je huid langzaam gewennen aan de zon. Vermijd zonnebrand!

- Een rode huid na blootstelling aan de zon betekent dat je verbrand bent.

- Wanneer blaren en pijn langer dan 2 dagen duren, dan wordt deze zonnebrand beschouwd als ernstig.

- Gebruik om de 2 uur een zonnecrème met een beschermingsfactor die groter of gelijk is aan 30.

- Vermijd het gebruik van zonnebanken.

Kijk je huid één keer per maand na en ga op zoek naar veranderende en verdachte plekjes. Dit doe je over je hele lichaam, zowel voor- als achterkant. Let speciaal op de delen van de huid die aan de zon blootgesteld worden. Ga voor een passpiegel staan en neem een handspiegel om ook de moeilijk te onderzoeken plaatsen te bekijken.

- Kijk naar je gezicht, je neus en in het bijzonder naar je lippen, je mond, op en achter je oren.

- Controleer je hoofdhuid en scheidt met een kam je haar in laagjes. Als je niet veel haar hebt, moet je je hoofdhuid zeker grondig controleren.

- Controleer de binnen- en buitenkant van je handen en kijk tussen je vingers.

- Bekijk je nek, borst en bovenlichaam. Dames, kijk ook zeker onder en tussen je borsten!

- Bekijk je benen.

- Buig je elleboog om je armen en oksels te bekijken.

- Gebruik de handspiegel om je rug te controleren, te beginnen bij je nek en schouders en ga verder naar je onderrug.

- Controleer je zitvlak en de achterkant van je benen, tot aan je voetzolen en kijk tussen je tenen.

Verdachte huidvlekjes

Melanoom

Dit is de minst voorkomende huidkanker, maar wel de meest gevaarlijke, want hij kan intern uitzaaien. In vergelijking met de baso- en spinocellulaire carcinomen komen melanomen vaker voor in jongere leeftijdsgroepen. Ze zien eruit als gepigmenteerde vlekken, die donkerder worden of onregelmatige randen ontwikkelen, vaak met verschillende kleuren en dit kan in een tijdsbestek van weken tot maanden gebeuren. Ze kunnen ook beginnen als een rozerode bobbel zonder pigment. Zij groeien meestal sneller. Onmiddellijke behandeling is noodzakelijk.

De ABCDE-regel kan je helpen om mogelijke melanomen te herkennen.

-      A: is de schoonheids- of moedervlek Asymmetrisch?

-      B: heeft zij grillige of onregelmatige Boorden (randen)?

-      C: vertoont zij verschillende kleuren (Color)?

-      D: heeft zij een Diameter van meer dan 6 mm?

-      E: is er na enige tijd een verandering of Evolutie te zien in vorm en kleur?

Basaalcelcarcinoma

Dit is de meest voorkomende vorm van huidkanker en eigenlijk ook de minst gevaarlijke. Deze kankers nemen de vorm aan van een verheven, meestal huidkleurige bobbel met een parelachtige, glimmende rand. Zij kunnen ook de vorm hebben van een wonde die niet geneest of van een korstachtige bobbel die langzaam groeit. Dit type huidkanker spreidt zich niet uit naar andere delen van het lichaam, maar indien hij langdurig onbehandeld blijft, kunnen de letsels verzweren en binnendringen in de diepere weefsels.

Spinocellulair carcinoma

Dit is de tweede, meest voorkomende vorm van huidkanker, die typisch voorkomt op gedeelten van de huid die veel aan de zon zijn blootgesteld, zoals het gelaat en de hoofdhuid.

Meestal betreft het een korstachtig gezwelletje, dat echter in omvang kan toenemen en verzweren. Deze letsels kunnen snel uitbreiden, vooral op de lippen, de oren en de vingers, of bijvoorbeeld wanneer de patiënt immunosuppressie heeft. Een chirurgische behandeling is dan nodig.

Actinische keratose

Deze roodbruine, schilferige, ruw aanvoelende huidvlekjes komen meestal voor bij personen van middelbare leeftijd en ouderen. Ze bevinden zich op de aan de zon blootgestelde gedeelten van de huid, zoals gelaat, nek, oren, handruggen en hoofdhuid bij kale mannen. Deze letsels komen regelmatig tevoorschijn en wijzen op een intense blootstelling aan de zon. Zij zijn precancereus (kunnen kanker veroorzaken) en in 10 tot 15 % van de gevallen transformeren deze vlekjes in een spinocellulair carcinoma.

Actinische keratose op een kaal hoofd is het resultaat van huidbeschadiging door chronische zonblootstelling.

Risicopersonen

Huidkanker kan bij iedereen en op elke leeftijd voorkomen. Hij komt het meest voor bij mensen ouder dan 50 jaar of bij mensen die langdurig of intens aan de zon blootgesteld werden.

Mensen met een hoger risico:

- hebben een blanke huid die gemakkelijk verbrandt;

- waren verbrand tijdens hun kindertijd;

- hebben veel tijd doorgebracht in de zon (voor het werk of in hun vrije tijd);

- werden periodisch aan de zon blootgesteld (bv. tijdens hun vakantie);

- gebruiken of maakten gebruik van de zonnebank;

- hebben meer dan 50 pigmentvlekken;

- bij wie huidkanker in de familie voorkomt;

- zijn ouder dan 50 jaar;

- ondergingen een orgaantransplantatie.

Of je nu tot een risicogroep behoort of niet, eenvoudige dingen kunnen jezelf en je familie tegen huidkanker beschermen.

Door de tekens van huidkanker te herkennen en regelmatig je huid zelf te onderzoeken, kan je verdacht lijkende letsels van bij het begin behandelen voordat ze ernstiger worden

Gouden regels

Huidkanker kan behandeld worden en een vroegtijdige diagnose vergroot de kans op een volledige genezing.

Indien je een verdacht plekje ziet, is het van vitaal belang dat het zo snel mogelijk door een dokter of dermatoloog wordt nagekeken.

Door een behandeling uit te stellen, kan de toestand verslechteren en in sommige gevallen leiden van misvorming tot andere complicaties die ernstige gevolgen kunnen hebben.

Laat uitstel je kansen op een positief resultaat niet verkleinen.

Gouden regels zijn:

-   negeer het niet, in de hoop dat het vanzelf weg zal gaan;

-   wacht niet af om te zien hoe het zich ontwikkelt en behandel het niet zelf;

-   ga er niet vanuit dat het niets ernstig is;

-   denk niet dat het geen prioriteit is om het te laten nakijken;

-   vooral, wees niet bang om naar je arts of dermatoloog te gaan.

Vroeg ontdekte huidkanker kan behandeld worden.

Als je een vlek hebt die er verdacht uitziet, ga naar je huisarts.

Bezoek de website www.euromelanoma.org voor meer informatie over hoe je huidkanker kan voorkomen en in een vroeg stadium herkennen.